Về nơi “chôn nhau cắt rốn”
Nắng mùa hè đã bắt đầu oi ả, càng như “hâm nóng” thêm tâm trạng hồi hộp, mong chờ của những cán bộ, y, bác sĩ Bệnh viện 354 trên hành trình về nguồn, đến với xã Mỹ Yên. Trung tá Tạ Hữu Lự thỉnh thoảng lại nhìn đồng hồ, mỗi khi đi qua một địa danh, anh cung cấp cho đoàn khá nhiều thông tin thú vị, đủ thấy nơi đây rất thân thuộc với anh. “Không thể nhớ hết bao nhiêu lần tôi về xã Mỹ Yên nhưng khi nào cảm giác cũng như lần đầu, có khác gì khi được về quê, về nơi “chôn nhau cắt rốn” của mình, ai mà không bồi hồi, xao xuyến”, Trung tá Tạ Hữu Lự trầm ngâm. Nhiều thành viên trong đoàn mới hành quân về nguồn lần đầu, tâm trạng càng háo hức hơn, lịch sử bệnh viện đã được đọc qua nhiều sách báo nhưng không thể so sánh với cảm giác khi đặt chân lên mảnh đất vốn được xem là “địa chỉ đỏ” này.
Xã Mỹ Yên nằm sát, chạy dài dưới chân núi Tam Đảo, tại đây hiện vẫn còn lưu giữ dấu tích của 17 địa chỉ lịch sử cách mạng. Trong kháng chiến chống Pháp, Mỹ Yên là vùng an toàn khu, đây từng là nơi nuôi dưỡng, che chở nhiều cơ quan của Đảng, Nhà nước. Chính tại đây, vào ngày 27-5-1949, Quân y xá Trần Quốc Toản được thành lập do bác sĩ Phó Đức Thực làm Quân y xá trưởng. Khi mới ra đời, Bệnh viện chỉ vẻn vẹn có 20 cán bộ, nhân viên. Trong những ngày gian khó của cuộc kháng chiến chống Pháp, bệnh xá được đặt ngay tại nhà dân. Những ngôi nhà tranh vách đất, giường bệnh đơn sơ mà người dân nhường cho bệnh xá đã trở thành nơi chăm sóc, cứu chữa cho hàng nghìn thương binh.
Nhiều y, bác sĩ của Quân y xá Trần Quốc Toản đã anh dũng hy sinh khi làm nhiệm vụ vận chuyển, cứu chữa thương binh. Những bậc cao niên đang sinh sống tại xã Mỹ Yên vẫn nhớ mãi hình ảnh bác sĩ Phó Đức Thực, Quân y xá trưởng đầu tiên của Bệnh viện 354 ngày nay. Không chỉ giỏi về chuyên môn, nghiệp vụ, bác sĩ Phó Đức Thực còn rất mực tận tụy với công việc, nêu tấm gương anh dũng, quả cảm cứu chữa thương binh, bệnh binh. Tháng 7-1949 trên đường đi công tác, bác sĩ Phó Đức Thực đã lên cơn sốt rét ác tính và hy sinh khi tuổi đời mới 27. Thi hài bác sĩ Phó Đức Thực được đưa về Quân y xá Trần Quốc Toản và tổ chức truy điệu tại thôn Mỹ Trạng, xã Mỹ Yên. Bác Đào Ngọc Quang, nguyên Bí thư Đảng ủy xã vẫn nhớ như in ngày Bệnh viện 354 và gia đình đưa hài cốt liệt sĩ, bác sĩ Phó Đức Thực từ xã Mỹ Yên về địa phương. “Chúng tôi xem bác sĩ Phó Đức Thực là người con của quê hương Mỹ Yên, ngày đồng chí về với gia đình, mọi người ai cũng muốn thắp một nén hương thay lời chào. Dù hài cốt đã được đưa về quê nhà nhưng phần mộ của bác sĩ vẫn được nhân dân ngày ngày hương khói”-bác Đào Ngọc Quang chia sẻ. Mối ân tình của Bệnh viện 354 và xã Mỹ Yên không ngừng được vun đắp qua nhiều năm tháng, càng sâu nặng hơn qua mỗi chuyến về nguồn.
Chăm lo sức khỏe người dân
Khác với khung cảnh đìu hiu, vắng bóng người của nhiều trạm y tế xã, phường, Trạm Y tế xã Mỹ Yên mỗi ngày đón tiếp 40 đến 50 lượt bệnh nhân đến khám bệnh, cấp thuốc. Bác sĩ Vũ Hồng Lam-Trạm trưởng, đang cấp cứu cho bệnh nhân bị chấn thương ở vùng mặt vì gặp tai nạn lúc đi làm đồng. Ngay cạnh tủ thuốc trong phòng khám là danh sách, số điện thoại các phòng ban chuyên môn của Bệnh viện 354. Khi có bất kỳ thắc mắc, băn khoăn hay gặp những ca bệnh khó, bác sĩ, y tá của trạm đều được hướng dẫn, tư vấn cặn kẽ từ đồng nghiệp tại Bệnh viện 354. Trạm Y tế Mỹ Yên là trạm đầu tiên của huyện Đại Từ đạt chuẩn y tế quốc gia từ năm 2004. Bên cạnh sự đầu tư của chính quyền địa phương, Bệnh viện 354 cũng có những giúp đỡ rất thiết thực cho trạm. Bác sĩ Vũ Hồng Lam cho biết, không chỉ tư vấn, giúp nâng cao trình độ chuyên môn, nhiều thiết bị y tế của trạm được Bệnh viện 354 cung cấp, nhờ đó, công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân được nâng lên đáng kể, với một số bệnh thường gặp như tim mạch, huyết áp hay khi gặp tai nạn, ngộ độc thực phẩm, người dân có thể được khám, chữa ngay tại trạm, không còn phải đi xa.
Có mặt từ lần đầu tiên Bệnh viện 354 tổ chức đoàn khám, chữa bệnh, cấp phát thuốc miễn phí cho người dân Mỹ Yên, Đại tá Nguyễn Thúy Lan, Chính ủy Bệnh viện 354 chia sẻ cảm nhận về đổi thay của vùng đất này: “Trước đây người dân hầu như không có nước sạch để dùng, Trạm Y tế còn rất đơn sơ, khi ốm đau chủ yếu là tự chữa chạy. Khi chúng tôi về thăm khám, phát thuốc, bà con không chỉ được phát hiện, chữa bệnh kịp thời mà như được thắp thêm niềm tin, cuộc sống cũng khởi sắc, đỡ khó khăn, vất vả hơn”. Đã nhiều năm, Bệnh viện 354 duy trì đều đặn chương trình khám, chữa bệnh, phát thuốc miễn phí tại Mỹ Yên vào đúng dịp Ngày Thương binh-Liệt sĩ (27-7). Hiện nay, đời sống nhân dân, điều kiện chăm lo sức khỏe đã tốt hơn, nhưng mỗi lần được các y, bác sĩ Bệnh viện 354 thăm khám, với người dân nơi đây như được bàn tay chăm sóc của người thân trong gia đình, đó cũng là biểu hiện sâu đậm của tình quân dân cá nước.